Levodopa lijkt geen effect te hebben op spraak

De Rijksuniversiteit Groningen, Macquarie University en IDEALAB zijn klaar met de eerste fase van hun onderzoek naar spraakproblemen bij de ziekte van Parkinson. Ze keken hiervoor naar het effect van Levodopa op spraak en de eerste resultaten zijn bekend: Levodopa lijkt geen effect te hebben op spraak en om precies te zijn de articulatie van mensen met parkinson.

Levodopa en spraak

Levodopa wordt door veel mensen met parkinson gebruikt en zorgt ervoor dat het dopaminetekort in het brein wordt aangevuld. Uit eerder onderzoek is nog niet goed duidelijk geworden of spraak (en om precies te zijn de articulatie) beter of juist slechter wordt na het slikken van Levodopa. Als uit dit onderzoek zou blijken dat spraak erg gevoelig is voor Levodopa, dan zou dit betekenen dat spraak beïnvloed wordt door de hoeveelheden dopamine in het brein. Als zou blijken dat spraak ongevoelig is voor dopamine, dan zou dit betekenen dat spraakklachten bij de ziekte van Parkinson misschien een andere oorzaak hebben. Het is  voor toekomstig spraakonderzoek belangrijk om te weten of spraak gevoelig is voor Levodopa. Als dit het geval is moeten onderzoekers namelijk rekening houden met het moment waarop iemand aan hun onderzoek deelneemt (bijvoorbeeld één uur na het slikken van Levodopa).

Het meten van articulatie

Deelnemers aan het eerste deel van dit onderzoek hebben op vier verschillende dagen hun eigen spraak opgenomen.  Tijdens elke opnamedag maakten zij vijf opnames verspreid over de dag. Zo werden er opnames vroeg in de ochtend gemaakt, voordat de deelnemer zijn of haar medicijnen slikte, en werden er opnames gemaakt gedurende de dag.

Voor het meten van articulatie keken de onderzoekers naar de uitspraak van de oe, de aa, en de ie. Voor het maken van de ie moet de tong naar voren in de mond, voor het maken van de aa moet de tong naar beneden en voor het maken van de oe moet de tong naar achteren. Door het meten van deze klanken konden ze een zogenaamde klinkerdriehoek maken:

Hoe groter de oppervlakte van de driehoek, hoe duidelijker de articulatie van een spreker. Hieronder ziet u een voorbeeld van een klinkerdriehoek van een deelnemer aan dit onderzoek (ie, oe, en aa zijn hier fonetisch geschreven als i, u, en a):

Resultaat: geen effect van levodopa op articulatie

Na het bekijken en vergelijken van alle onderzoeksdata vonden de onderzoekers geen duidelijk effect van Levodopa op de grootte van de klinkerdriehoek. Het lijkt er dus op dat Levodopa de articulatie niet verbetert, maar ook niet verslechtert.

Verder onderzoek

Nu ze meer weten over de relatie tussen Levodopa en spraak beginnen de onderzoekers met fase 2 van dit onderzoek. Als volgende stap gaan ze nauwkeurig kijken naar de bewegingen die de tong, lippen en kaak maken wanneer iemand spreekt. Dit doen ze  met een zogenaamde ‘articulograaf’, een apparaat dat beweging meet door middel van sensoren op de tong en op het hoofd. Met behulp van deze apparatuur kunnen ze de verplaatsing van de tong meten terwijl iemand spreekt. De onderzoekers verwachten dat sommige mensen met de ziekte van Parkinson afwijkende articulatie laten zien wanneer zij spreken. De resultaten van dit onderzoek kunnen vervolgens gebruikt worden voor het verbeteren van spraaktherapie.

Meedoen?

Voor fase 2 van dit onderzoek zijn de onderzoekers nog op zoek naar deelnemers uit de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel of Gelderland. Ze zoeken zowel mensen met parkinson als mantelzorgers/naasten voor de controlegroep. Wilt u meedoen? U kunt zich hier opgeven!