Spraakonderzoek: een minilaboratorium bij mensen thuis

De Rijksuniversiteit Groningen, Macquarie University en IDEALAB hebben voldoende deelnemers gevonden voor de tweede fase van hun onderzoek naar spraakproblemen bij de ziekte van Parkinson. Onderzoeker Jidde Jacobi gaat verder met het project aan de Macquarie University in Sydney, Australië. Hieronder lees je het laatste nieuws over dit interessante project. 

Doel van het project
Veel mensen met parkinson hebben last van spraakproblemen. Spraakonderzoek wordt meestal gedaan met behulp van microfoons. In dit project gebruiken de onderzoekers een zogenaamde ‘articulograaf’. Dit meet naast geluid ook de bewegingen van de mond. Op deze manier hopen de onderzoekers meer te leren over de oorzaak van spraakproblemen van mensen met parkinson. De resultaten kunnen gebruikt worden om de behandeling van spraakproblemen te verbeteren.

Fase 1: invloed op levodopa van spraak
In de eerste fase van het project keken de onderzoekers naar de invloed van het medicijn levodopa op de uitspraak van taal. Dit was eigenlijk een vooronderzoek. Het was nodig om dit te weten voordat fase 2 van start ging. Als was gebleken dat levodopa invloed had op de uitspraak, dan hadden de onderzoekers hier rekening mee moeten houden. Maar het bleek dat levodopa geen invloed had op de uitspraak, dus dit was niet nodig.

Fase 2: beweging meten met een articulograaf
In de tweede fase van het project werden de beweging van de lippen, tong en kaak gemeten tijdens het spreken. Dit gebeurde met een articulograaf: een apparaat dat beweging meet door middel van sensoren die rondom de mond geplakt worden. In het filmpje hieronder zie je hoe een articulograaf werkt.

In totaal deden er 50 mensen mee: 25 mensen met parkinson en 25 mensen zonder parkinson. Dit lijkt misschien niet zo veel, maar voor een spraakonderzoek is dit een groot aantal.

Een minilaboratorium bij mensen thuis
De onderzoekers reden om alle deelnemers te zien heel Nederland door in een auto vol apparatuur. Er werd met deze apparatuur als het ware een minilaboratorium bij de mensen thuis opgezet.

Foto’s van het “minilaboratorium” dat bij deelnemers thuis werd opgezet

Omdat er ook mensen nodig waren zonder parkinson werden er vaak twee deelnemers op één locatie gezien. Het was voor de betrouwbaarheid van de onderzoeksgegevens belangrijk dat dit mensen uit dezelfde regio en van hetzelfde geslacht waren. Hierdoor viel de partner in sommige gevallen af. De deelnemers met parkinson hebben ontzettend hun best gedaan om andere mensen zonder parkinson te regelen. Zo werd er regelmatig een familielid, vriend of buurman bereid gevonden om mee te doen.

In totaal duurde het onderzoek drie (bij één deelnemer) tot vijf uur (bij twee deelnemers). Mensen vonden het over het algemeen erg leuk om mee te doen, al was het soms wel een lange zit. De sensoren op de tong vonden sommige deelnemers maar gek aanvoelen.

De onderzoekers willen alle deelnemers heel erg bedanken voor hun hulp, inzet, vriendelijke ontvangst en lekkere koffie, thee en koekjes!

Resultaten analyseren in Australië
Jidde Jacobi promoveert op dit spraakonderzoek. Hij vloog begin augustus naar Australië om de resultaten van fase 1 te presenteren op het International Congress of Phonetic Sciences in Melbourne. Nu is hij in Sidney om aan de Macquarie University de resultaten van fase 2 te analyseren. Jidde werkt hier samen met dr. Michael Proctor, een expert op het gebied van dit soort onderzoeksgegevens.

Binnenkort verschijnt het eerste (wetenschappelijke) artikel over fase 1. Na het analyseren van de resultaten van fase 2 schrijft Jidde hier ook een artikel over en uiteindelijk een heel proefschrift. Zodra de resultaten gepubliceerd zijn, deelt hij die natuurlijk graag. Jidde blijft zeker een jaar in Australië om aan het project te werken.

Op Faces of Science, een initiatief van NEMO Kennislink, blogt Jidde over zijn ervaringen als spraakonderzoeker: www.nemokennislink.nl/facesofscience/wetenschappers/jidde-jacobi/.

Jidde presenteerde de resultaten van fase 1 ook op de ParkinsonNEXT Wetenschaps- en Innovatiedag 2019, bekijk deze presentatie hier.